Historia a gry komputerowe

Historii uczyć się można z różnych źródeł. Jednym z najciekawszych i najfajniejszych są niewątpliwie gry komputerowe. Dlaczego? Bo łączą w sobie przyjemne z pożytecznym, a wiedza historyczna przemycana jest poniekąd przy okazji. Czas więc przyjrzeć się historii ukazywanej przez twórców jakże wielu gier komputerowych. No to jedziemy!

Jedną z najbardziej znanych gier, w których historia (nomen omen) gra ważną rolę, jest seria turowych gier strategicznych – Civilization. Najnowsza odsłona tej serii nosi numerek „5”, a pierwsza z gier tej serii została wydana w 1991 roku. Poza faktem niesamowitej grywalności czy faktem odwzorowania przywódców poszczególnych państw (historyczni przywódcy – najbardziej znane w owym czasie postacie związane z danym narodem, jak choćby Montezuma dla Azteków czy królowa Elżbieta dla Anglii, ale i Stalin dla Rosji czy Mao Tse Tung dla Chin), szczególnie interesuje nas Civilopedia. Była to wbudowana w grę encyklopedia opisująca pokrótce każdy wynalazek i budynek, typ terenu oraz jednostkę wojskową i ustrój polityczny. Oczywiście, wiedza ta była bardzo ogólna, ale dla osoby, która lubi gry, to naprawdę świetny motyw na początek przygody z historią. Z każdą odsłoną pojawiały się również nowości, jak choćby bohaterowie, którzy mieli wpływ na dane miasto lub mogli zostać wykorzystani do zapewnienia sobie jakiegoś bonusu po „zniknięciu” takiego bohatera. A że były to postacie historyczne, to mogło to mieć zbawienny wpływ na wiedzę historyczną gracza J

Inną ciekawą serię gier komputerowych stanowi seria Europa Universalis. Składa się z czterech części. Pierwsza z nich wydana została w 2001 roku, zaś ostatnia w 2013 roku. Rozgrywka w Europa Universalis polega na rządzeniu jednym z licznych państw nowożytnego państwa. Obejmuje rozwój infrastruktury w prowincjach, awansowanie urzędników, prowadzenie handlu, odkrywanie i kolonizowanie nowych obszarów oraz prowadzenie dyplomacji i wojen. Dzięki odpowiedniemu stopniu skomplikowania, Europa Universalis pozwala na odwzorowanie przynajmniej częściowo złożoności ówczesnej polityki. Z historycznego punktu widzenia, niewątpliwą zaletą gry jest dokładne odwzorowanie realiów historycznych. Zadbano o takie szczegóły, jak zasięg terytorialny państw, nazwy prowincji, historyczni władcy oraz dowódcy wojskowi czy możliwość przejęcia innego państwa nie tylko przez podbój, ale także przez uczynienie go wasalem (a później wchłonięcie go) lub przez małżeństwo i odziedziczenie tronu po śmierci aktualnego władcy. Godna pochwały jest dbałość o to, że nawet kody ułatwiające grę mają tło historyczne. Na przykład, aby uzyskać dodatkowych kolonistów, należy wpisać w menu „pocahontas”, a jak wiemy z filmu o tym samym tytule, Pocahontas była księżniczką indiańską, a to już w prostej linii prowadzi do odkryć geograficznych i kolonizacji obu Ameryk przez Europejczyków.

Jeszcze inna ważna pozycja w panteonie gier z historią w tle, jest seria gier Total War. Obejmuje ona takie gry, jak Shogun: Total War, Medieval: Total War, Rome: Total War, Napoleon: Total War, Empire: Total War, Total War: Shogun 2 czy Total War: Rome 2. Są to gry umiejscowione w realiach historycznych, o których właściwie wszystko mówi tytuł danej gry. Shoguny dotyczą feudalnej Japonii, Rome obejmują starożytny Rzym, Napoleon czasy napoleońskie, Medieval czasy średniowiecza w Europie, a Empire czasy kolonializmu. W tych grach pojawiają się nie tylko jednostki typowe dla tego gatunku, ale również jednostki specyficzne dla czasów czy obszaru, w którym dzieje się rozgrywka. Choćby w Shogun: Total War mamy do dyspozycji również wojowników ninja czy gejsz (w charakterze zabójców). Gry z serii Total War charakteryzują się ogromną dbałością o dokładne odwzorowanie nawet takich detali, jak ubrania wojowników.

Nieco bardziej współczesna jeżeli chodzi o realia, w których dzieje się, jest gra Panzer General. To turowa gra strategiczna, osadzona w czasach II wojny światowej. Wcielamy się w dowódcę wojskowego, który kieruje armią w skali operacyjnej. Nie jest to może gra idealna pod względem realiów historycznych, gdyż odeszła od ówczesnej zasady dawania graczowi tylko takich jednostek, jakie faktycznie uczestniczyły w danej bitwie, ale niewątpliwie jest to gra bardzo ciekawa i warta uwagi.

Można przytoczyć jeszcze bardzo wiele przykładów gier komputerowych, które wykorzystują faktyczne tło lub wydarzenia historyczne jako podstawę do naprawdę świetnej zabawy. Seria RTSów Age of Empires, Age of Mythology (RTS w czasach starożytnych ze sporym udziałem bogów i bóstw), seria gier Settlers czy gry z serii Knights and Merchants (trochę naciągane, ale daje pewien pogląd na zależności między dostępnymi zasobami, a możliwością produkcji oręża czy między obszarami gospodarki), seria gier Ceasar, CivCity, Zeus: Pan Olimpu, Faraon, Saga: Gniew Wikingów, Cultures, seria gier przygodowych Atlantis (odwołuje się przede wszystkim do mitologii, ale nie tylko), Jeruzalem, Aztec, Commando: Behind the enemy lines czy wiele, wiele innych. Jedne są bardziej wierne detalom historycznym (zwłaszcza gry typu Atlantis czy Aztec, które mają na celu przekazanie rzetelnej wiedzy historycznej przy okazji zabawy), inne pozwalają sobie na pewne odstępstwa lub (co gorsza!) kaleczą historię.

Jak więc traktować gry komputerowe z lżejszym czy mocniejszym akcentem historycznym? Przede wszystkim jako dobrą zabawę i źródło inspiracji do poszukiwań wiedzy historycznej we własnym zakresie. Gry komputerowe traktujący w większym lub mniejszym stopniu o historii to zazwyczaj naprawdę dobry punkt zaczepienia. Możesz dowiedzieć się różnych ciekawostek, ale tak na dobrą sprawę nie są one w stanie zastąpić własnej pracy nad zdobywaniem wiedzy. Nie wierz też grom komputerowym na słowo. To, że jakaś gra dzieje się w takich czy innych realiach historycznych, wcale nie musi oznaczać, że pokazuje ona taką historię, jaką ta historia była naprawdę. I to również trzeba brać pod uwagę, ale jak już wspomniałem, gry komputerowe to dobry początek i wstęp do dalszych poszukiwań. A że wiele z tych gier jest naprawdę świetna (nawet pomimo upływu lat od ich premiery!), zachęcam do skorzystania z okazji i życzę miłej zabawy!